Hepatitis C in België: nog vijf jaar om het eliminatiedoel van 2030 te bereiken
Doelstelling
Een stand van zaken opmaken van de acties die sinds 2016 in België tegen hepatitis C zijn ondernomen, de aanhoudende obstakels identificeren en concrete politieke aanbevelingen formuleren via een gezamenlijke open brief.
Voormiddag – Plenaire zitting (9u30 – 12u30)
09u30 – Welkomstwoord
Door het team van vzw BeNHSU.
09u45 – Presentatie 1: Balans 2016–2025 van de acties tegen hepatitis C in België
Spreker: Dr. Jean-Pierre Mulkay (CHU Saint-Pierre / vzw BeNHSU)
- Tien jaar van vooruitgang en struikelblokken in de strijd tegen hepatitis C.
- Universele terugbetaling van DAA, gemeenschapsmobilisatie en projecten in gevangenissen.
- Cruciale rol van NGO’s, wijkgezondheidscentra en mobiele eenheden bij opsporing en begeleiding.
- Bijdragen van Sciensano en de Belgische Coalitie tegen Virale Hepatitis.
- Nood aan duidelijk politiek leiderschap en nationale coördinatie om eliminatie te bereiken.
10u15 – Presentatie 2: Epidemiologische gegevens 2023
Spreekster: Dr. Laure Mortgat (Sciensano)
- Meest getroffen groepen: injecterende druggebruikers, gedetineerden en migranten.
- -Daling van het aantal behandelde personen.
- Noodzaak om opsporing te intensiveren en de zorgtrajecten te vereenvoudigen.
10u45 – Presentatie 3: Tussenrapport van het Waals Gewestelijk Plan VIH–IST–hepatitis B en C
Spreker: Dr. Raphaël Ngandjui Ngandjui (AViQ – Agentschap voor een Kwaliteitsvol Leven)
- Stand van zaken van het plan 2023–2026.
- Gewestelijke prioriteiten: opsporing, begeleiding, risicobeperking.
- Samenhang met het federaal en gemeenschapsbeleid.
- Belang van interregionale coördinatie.
11u15 – Presentatie 4: Toespraak van Tina Van Havere
Belgisch politica (Vooruit), voormalig kabinetschef van minister Frank Vandenbroucke
- Reflecties over de politieke uitdagingen inzake volksgezondheid rond hepatitis C.
- Nood aan een coherente, inclusieve en duurzame nationale strategie.
- Betere samenwerking tussen bestuursniveaus en integratie van gemeenschapsinitiatieven in het beleid.
11u45 – Collectieve synthese: Wat werkt / Wat ontbreekt
- Wat werkt: doeltreffende behandelingen, wetenschappelijke en maatschappelijke expertise, lokale initiatieven.
- Wat ontbreekt: politiek leiderschap, gedemedicaliseerde opsporing, gelijke toegang tot zorg.
12u15 – Inleiding tot de thematische rondetafels
Doel: gezamenlijk concrete politieke aanbevelingen formuleren voor een open brief.
Namiddag – Thematische rondetafels (13u30 – 15u30)
Tafel 1: Opsporing en toegang tot zorg voor iedereen, inclusief kwetsbare bevolkingsgroepen
Doel: De opsporing en behandeling dichter bij de mensen brengen, zonder uitsluiting.
- Grootschalige inzet van sneltesten (TROD, DBS).
- Opleiding en erkenning van niet-hospitaalactoren (huisartsen, apothekers, verenigingen, ervaringsdeskundigen).
- Opsporing organiseren op leefplaatsen: opvangcentra, mobiele eenheden, straathoekwerk.
- Specifieke inclusie van migranten, daklozen en mensen zonder papieren.
- Toegang tot opsporing en zorg garanderen in Fedasil-centra.
- Samenwerking versterken tussen NGO’s, artsen en instellingen.
Tafel 2: Gelijke toegang tot behandeling in de gevangenis
Doel: Het recht op gezondheid voor gedetineerden waarborgen.
- Behandeling voor alle gedetineerden, ongeacht hun statuut of duur van de straf.
- Opt-out-opsporing bij binnenkomst in detentie.
- Continuïteit van zorg na vrijlating organiseren (coördinatie met externe diensten, gemeenschapsverwijzingen).
Tafel 3: Politiek leiderschap en nationale coördinatie
Doel: Een krachtige en coherente impuls geven om eliminatie te bereiken.
- Intergouvernementele coördinatie (federaal, gemeenschappen, gewesten).
- Duidelijke en realistische nationale doelstellingen vastleggen.
- Onafhankelijke opvolging, evaluatie en transparantie van gegevens garanderen.
Slotzitting (15u45 – 17u00)
- Terugkoppeling van de rondetafels.
- Oprichting van het redactieteam.
- Gezamenlijke opstelling van de open brief.
- Versturing aan de overheden in de weken na het congres.
Hépatite C en Belgique: plus que cinq ans pour atteindre l’objectif d’élimination de 2030
Objectif
Faire le point sur les actions menées en Belgique contre l’hépatite C depuis 2016, identifier les obstacles persistants et formuler des revendications politiques concrètes via une lettre ouverte collective.
Matinée – Séance plénière (9h30 – 12h30)
09h30 – Mot d’accueil
Par l’équipe de l’ASBL BeNHSU.
09h45 – Présentation 1 : Bilan 2016–2025 de l’action contre l’hépatite C en Belgique
Intervenant : Dr Jean-Pierre Mulkay (CHU Saint-Pierre / ASBL BeNHSU)
- Dix ans d’avancées et d’écueils dans la lutte contre l’hépatite C.
- Remboursement universel des AAD, mobilisation communautaire et actions en prison.
- Rôle clé des ONG, des maisons médicales et des unités mobiles dans le dépistage et l’accompagnement.
- Contributions de Sciensano et de la Coalition belge contre l’hépatite virale.
- Besoin d’un pilotage politique clair et d’une coordination nationale pour atteindre l’élimination.
10h15 – Présentation 2 : Données épidémiologiques 2023
Intervenante : Dr Laure Mortgat (Sciensano)
- Groupes les plus touchés : usagers de drogues injectables, détenus, personnes migrantes.
- Baisse du nombre de personnes traitées.
- Nécessité d’intensifier le dépistage et de simplifier les parcours de soins.
10h45 – Présentation 3 : Le rapport intermédiaire du Plan régional wallon VIH-IST-hépatites B et C
Intervenant : Dr Raphaël Ngandjui Ngandjui (AViQ – Agence pour une Vie de Qualité)
- État d’avancement du plan 2023–2026.
- Priorités régionales : dépistage, accompagnement, réduction des risques.
- Articulation avec les politiques fédérales et communautaires.
- Enjeux pour la coordination interrégionale.
11h15 – Présentation 4 : Intervention de Tina Van Havere
Personnalité politique belge (Vooruit), ancienne cheffe de cabinet du ministre Frank Vandenbroucke
- Réflexions sur les enjeux politiques de santé publique liés à l’hépatite C.
- Nécessité d’une stratégie nationale cohérente, inclusive et durable.
- Coordination entre niveaux de pouvoir et intégration des actions communautaires dans les politiques publiques.
11h45 – Synthèse collective : Ce qui fonctionne / Ce qui manque
Ce qui fonctionne : traitements efficaces, expertise scientifique et associative, initiatives locales.
Ce qui fait défaut : leadership politique, dépistage démédicalisé, accès équitable aux soins.
12h15 – Introduction aux tables rondes
Objectif : formuler collectivement des demandes politiques concrètes à intégrer dans une lettre ouverte.
Après-midi – Tables rondes thématiques (13h30 – 15h30)
Table 1 : Dépistage et accès aux soins pour tous, y compris les populations vulnérables
Objectif : Amener le dépistage et le traitement au plus près des personnes, sans exclusion.
- Déployer massivement les tests rapides (TROD, DBS).
- Former et habiliter des acteurs non hospitaliers (médecins généralistes, pharmaciens, associations, pairs).
- Assurer le dépistage dans les lieux de vie : centres d’hébergement, dispositifs mobiles, maraudes.
- Inclure spécifiquement les migrants, personnes sans domicile et sans papiers.
- Garantir l’accès au dépistage et aux soins dans les centres Fedasil.
- Renforcer les coopérations ONG–médecins–institutions.
Table 2 : Accès équitable au traitement en prison
Objectif : Garantir le droit à la santé des personnes détenues.
- Traitement pour tous les détenus, sans distinction de statut ou de durée de peine.
- Dépistage opt-out dès l’entrée en détention.
- Organisation de la continuité des soins à la sortie (coordination avec services extérieurs, relais communautaires).
Table 3 : Leadership politique et coordination nationale
Objectif : Donner une impulsion forte et cohérente pour atteindre l’élimination.
- Coordination intergouvernementale (fédéral, communautés, régions).
- Définition d’objectifs nationaux clairs et réalistes.
- Mise en place d’un suivi indépendant, évaluation et transparence des données.
Session de clôture (15h45 – 17h00)
- Restitution des tables rondes.
- Création du comité de rédaction.
- Rédaction collaborative de la lettre ouverte.
- Envoi aux autorités dans les semaines suivant le congrès.